Englishنصرالله افجه‌ای در سال ۱۳۱۲ در تهران به‌دنیا آمد. او تحصیلات مقدماتی را در تهران گذرانده و موفق به گرفتن دیپلم هنری شده‌است. وی چندین دهه سابقهٔ متمرکز بر روی هنر خطاطی دارد و با تکنیک‌های مختلف و مصالح و مواد متنوع در خوشنویسی نیز کار کرده و آثار متنوعی را به وجود آورده‌است. در میان خوشنویسان ایرانی، از نسل اول این گونه تجربه اندوزی‌ها و ترکیب کردن و گسترش دادن امکانات خوشنویسی با مصالح نقاشی و سایر تکنیک‌های طراحی بوده‌است.
افجه‌ای از سال ۱۳۵۲ تاکنون ۷ نمایشگاه انفرادی برپا کرده و در چندین نمایشگاه گروهی نیز آثارش را به نمایش گذاشته است.
از نمایشگاه هایی که تاکنون آثار خود را در آن به نمایش گذاشته است، می توان به نمایشگاه بال سوئیس اشاره کرد که وی در ۲ نوبت در آن شرکت کرده است. او همچنین در نمایشگاه جهانی نقاشی های سنتی بولئونیا (ایتالیا) حضور داشته است. شرکت در نمایشگاه نقاشی یونسکو کانیسومر فرانسه، جشنواره هنر ایرانی دوسلدورف آلمان، آخرین نمایشگاه همایش کشورهای غیرمتعهد در جاکارتا اندونزی، نمایشگاه خطاطی کویت (۱۹۹۸)، نمایشگاه خطاطی دبی (۱۹۹۹)، نمایشگاه خطاطی ریاض (۲۰۰۰)، نمایشگاه خطاطی جاکارتا (۲۰۰۱) و نمایشگاه خطاطی در آمریکا (۲۰۰۱) از دیگر فعالیت‌های هنری افجه‌ای است.
از نصرالله افجه ای تاکنون در مناسبت های مختلف تقدیر شده است. از جمله در آئین معرفی برگزیدگان جایزه نیایش در گستره هنر و پژوهش به مناسبت سال پیامبر اعظم (ص) که در موزه ملی قرآن کریم تهران برگزار شد.همچنین از او برای خوشنویسی مذهبی و نقاشی خط در کنارکاظم چلیپا برای «نقاشی» و چند نفر دیگر تقدیر شده است.نصرالله افجه ای به دریافت نشان درجه 1 هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز نایل شده است و در هفتمین همایش چهره های ماندگار در آبان ماه 1387 به عنوان چهره برگزیده در رشته خوشنویسی انتخاب شد.
این هنرمند، وفاداری اش را به خوشنویسی حفظ کرده و اگر از مصالح نقاشی در خلق آثار تازه خود بهره برده، در حد استفاده از تک رنگی گرم و شکل سوخته آن بوده است.
ریتم، ویژگی کارهای اوست و وی از همان الگوی قدیمی سیاه مشق در کارهایش پیروی می کند و به کلام نیز با حفظ معنای آن، میدان می دهد. کارهایش پرداختی محکم و اجرایی چشم نواز دارند.
آثار نصرالله افجه‌ای بر بنیان خط نوشتار فارسی شکل گرفته‌اند، اما آنچه این آثار را ممتاز و منحصر به‌فرد می‌سازد آن است که او توانسته میان «واژه» به عنوان یک نشانه زبانی و «فرم بصری» به عنوان نشانه دیداری ارتباط معنایی برقرار سازد. در آثار او در نگاهی جزیی‌نگر، مجموعه حروف تسلسل‌وار و با نظمی برآمده از پایبندی به خط کرسی در نوشتار فارسی، نوشته شده‌اند، اما در نگاه کل‌گرا، در اثر موج او خطوط به نحوی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که فرمی از خیزش آب همچون موج را در ذهن متبادر می‌کنند. این فرم مواج، به واسطه استفاده از تونالیته‌های آبی و سبز تشدید می‌شود، به طوری که گویی خیزش خطوط تابدار بسان امواجی روان در اقیانوسی بی‌کران در سیلان و حرکت هستند. این بیان بصری نقطه قوت تمامی آثاری است که افجه‌ای در دهه اخیر خلق کرده است.
به بیان دیگر او موفق شده در خوانشی نو، نه تنها قابلیت‌های انعطاف‌پذیری خط فارسی را بیانی تازه ببخشد، بلکه توانسته با کاربست خطوط در تجسم هویت‌های آشنای بصری، خط را به طبیعت نزدیک و تجانسی قابل توجه میان آن دو برقرار سازد. لازم به ذکر است که این ارتباط میان نوشتار و تجسم بصری طبیعی، ابداع افجه‌ای نیست و در ادوار قدیم نیز بارها هنرمندان خوشنویس تلاش کرده‌اند با استفاده از خط نوشتاری، فرمی از طبیعت را بازنمایی کنند که شاید مرغ بسم‌الله معروف‌ترین آنها باشد.
درآثار نقاشیخط نصرالله افجه ای با خطوطی بر سطح تابلو مواجه ایم که در بافت خود از جنس نوشتار و شبیه به خط کوفی اند. نوشتاری که در فضای انتزاعی نقاشی خط او از معنای عادی کلمات جدا شده اند، در نظر ناخوانا می آیند و در گستره ای سیاه مشق گون، مفهوم تکرار را تداعی می کنند. تکراری که به تشکیل سطح می رسد؛ سطوحی با فرم های رهای امواج دریا و یا طره گیسوان. گویی این حروف ریزنقش در استمرارشان، زمزمه آرام آب ها و نجوای عاشقانه صاحب این گیسو ها را در گوش مخاطب می خوانند. زمان در آثار این هنرمند، در پس زمینه سفید و روشن بوم، ابدی است و رقص خطوط در لحظه مطلق آن شناورند.
فضای جاری در آثار نیز همانند رخدادی است که در حرکت یکباره، سیال، رها و نیز تاریک و روشنای بین سطور حادث شده است، امری که این خطوط نشان دهنده آن هستند.
در غالب آثار افجه ای با اهمیت فرم مواجه ایم، تجربه نحوه بازنمایی سیالیت و حرکت در فرم هایی ساده و برآمده از طبیعت با کمک خط. امواج آب، طره گیسوان، شکل خوشه ها، بارقه های نور و… که در تلالو نوری که به واسطه روشنی خطوط ترسیم شده در زمینه سفید، دیده می شود، زنده و پویایند. در اثر خوشه ها، خطوط نوشتاری در پیوستگی و تکرارشان، فرم انتزاعی ساقه های گیاه را تداعی می کنند. معنای خطوط بر مخاطب آشکار نیست و آنچه به نمایش می گذارند، فرم هایی در فضای زیبایی شناسانه نقاشیخط است. در پایین خوشه ها تا حدودی می توان حروف را تشخیص داد و هرچه بالاتر میرویم تنها رد محوی از آنها باقی می ماند. خط در این انتخاب هوشمندانه موضوعی- سطح بلند و نازک خوشه ها- پتانسیل خود را برای ساخت آنها به تمامی نشان می دهد. همچنین تنالیته های رنگ قهوه ای نیز مشخصا در این اثر با ابژه انطباق مناسبی برقرار کرده است و حس نزدیکی با رنگ طبیعی گیاه برقرار می کند.
آنچه در این میان هنر افجه‌ای را از این سنت قدیمی متمایز می‌کند آن است که هدف از نوشتار در آثار او، بر خلاف دوران گذشته، خوانش متن نیست بلکه بازنمایی فرم در بافتاری جدید است. نکته بعد آن‌که در سنت خط‌نقاشی‌های کهن، همواره میان شکل طبیعی و معنای نوشتاری ارتباطی مفهومی برقرار بوده، اما در آثار افجه‌ای به دلیل ناخوانایی و تأکید بر عدم خوانش‌پذیری، این مفهوم گسسته شده و نوشتار در وادی جدیدی وارد می‌شود که مکان و فرهنگ جغرافیایی را به کنار می‌نهد. بدین لحاظ مخاطب برای آثار افجه‌ای، نیازی به آشنایی با اشعار، خوانش و درک معنای نوشته شده وجود ندارد. این نقطه قوت آثار افجه‌ای است. از سوی دیگر بر خلاف بسیاری از هنرمندان نقاشیخط، آثار افجه‌ای فاقد شالوده هندسی مکنون در نگرش اسلامی است و بیشتر به فرم‌های ارگانیک نزدیک می‌شود. به همین دلیل نظم حاکم بر آثار او نظمی برآمده از طبیعت است تا انتزاع حاکم بر هنر اسلامی.
در این ساختار جدید، جنبه معنایی نوشتار جای خود را به نقش مایه‌های تزیینی نمادین می‌دهد و افجه‌ای با گرایش بیشتر به بازتعریف نگره تزیینی در آثارش، در پی بازخوانی روایتی انتزاعی از قالب سیاه‌مشق‌نویسی در خوشنویسی ایرانی است. از این رو می‌توان نقاشی‌های افجه‌ای را عرصه‌ای دانست که در آن نوع خاصی از نگرش‌های شرقی با فرمالیسم غربی پیوند خورده و حروف، مانند اشکالی نمادین و در تکراری هماهنگ و دوار، آهنگ هستی را به زبانی شخصی ترجمه می‌کنند.
تنوع آثار افجه‌ای در یک دهه اخیر به ارائه آثاری ملهم از فرم‌های ساده و آشنا در طبیعت یا انسان متمرکز شده است. در این دوره از کارنامه هنرمند، شکل‌گیری و تنوع در فرآیند نقاشی با خط، در نتیجه نحوه رویکرد اقتباسی از فرم گیسوان رها در باد یا امواج متلاطم است، آنچنان که حروف و کلمات در ساخت معنایی بافتاری تازه بی‌توجه به خوانش نوشتار چیدمان می‌شوند. نقاشی معروف او «موهای سیاه» است، که از زاویه دید هنرمندی شرقی تصویر شده است. گاهی با دیدن آثار متاثر از گیسوان او یاد این شعر از شاعر جوان ابراهیم روزبهانی می افتیم: «سینه ام خانقاه آه است/ گیسویت خانقاه پریشانی»
افجه ای در مصاحبه ای در مورد چگونگی اجرای نقاشی خط گفته: «نقاشیخط یک هنر و زبان بین المللی و سرزمینی است که آرم ها و نشانه سازی های آن مطابق فرهنگ و هنر سرزمینمان باید باشد و هر فردی با استعداد و توانایی خود به آن می پردازد. نقاشیخط همانند امضا شخصی افراد است که هیچگونه تقلیدی را به دنبال نخواهد داشت. بر روی کره زمین، میلیاردها انسان با سرانگشت های متفاوت وجود دارند که سرانگشت های هر کدام به نسبت یکدیگر متفاوت است و آنچه در نقاشیخط مورد توجه قرار می گیرد این است در نقاشیخط الگو برداری نباید شود و باید زاییده تفکر و دست خود هنرمند باشد.
وی با بیان اینکه چرا در نقاشیخط از کلمات و حروف قرآنی استفاده می شود، گفت: این کارها به دغدغه قلبی هنرمند مربوط است و دوم اینکه در خوشنویسی و نقاشیخط، هنرمند برای خلق کار خود سعی می کند از کلام ارزشمند و زیبا بهره ببرد و چه کلامی زیباتر و پر معناتر از کلام وحی است.»
این استاد نقاشی خط با اشاره به اینکه آیا در این سال‌ها بر شمار مجموعه‌داران یا خریداران این هنر اضافه شده است، گفت: ببینید یک قشری هستند که سرمایه دارند و سرمایه‌هایشان را به آبراه‌های دیگری جز هنر سوق می‌دهند حالا یا هنر را دوست ندارند و یا متوجه این نیستند که این بخش هم نوعی سرمایه گذاری امن است و یا روی توجیه آنها کار نشده است. متأسفانه در حال حاضر کسی که یک میلیارد تومان پول دارد روی ملک سرمایه گذاری می‌کند تا بیاید روی هنر سرمایه گذاری کند.
او ادامه داد: برای فرد خارجی اما در حال حاضر خرید اثر ایرانی همچنان باارزش است چون دلار خود را به ریال تبدیل می‌کند و از ما به ریال خرید می‌کند که برای او ارزان تمام می‌شود و بعد در آن سوی دنیا با دلار و با سود بسیار بالا می‌فروشد.»
او در بیش از صد نمایشگاه و حراجی شرکت داشته است :
حراج تهران – بیستمین دوره – 1403
آرتیبیشن آکشن – اسمارت آکشن – 1403
حراج تهران – نوزدهمین دوره – 1402
آرتیبیشن آکشن – اسمارت آکشن – 1402
حراج تهران – هفدهمین دوره – 1402
حراج هنر معاصر – کریستیز- 1402
دوروتیوم – 1401
حراج تهران – پانزدهمین دوره – 1400
حراج هنر معاصر و مدرن خاورمیانه – آفریقای شمالی، خاورمیانه و هند – میلون و اسوسیز- -پاریس – 1400
حراج دوبیاشوفسکی – برن – سوئیس – 1400
حراج هنر معاصر و مدرن خاورمیانه و آفریقای شمالی – حراج چیسویک – لندن – 1400
حراج تهران – سیزدهمین دوره – 1399
حراج مزایده 8- اسمارت آکشن – 1399
حراج– میلون و اسوسیز – پاریس – 1399POST WAR & CONTEMPORARY ART
حراج هنر خاورمیانه – کریستیز – لندن -1399
حراج مزایده 6 – اسمارت آکشن – 1399
حراج مزایده خوشنویسی – اسمارت آکشن – 1399
حراج تهران – دوازدهمین دوره – 1398
حراج هنر مدرن و معاصر خاورمیانه – کریستیز – لندن – 1398
و…